صندوق های سهامی چقدر ضرر کردند

به گزارش "وبلاگ بورس تهران " ، دنیای اقتصاد نوشت: با شروع ماه مرداد روند نزولی بازار سرمایه نیز آغاز شد و شاخص از ارتفاع یک میلیون و ۹۱۵ هزار واحد در اول مرداد به یک میلیون و ۷۱۵ هزار واحد در آخرین روز معاملاتی مرداد رسید. کاهش ۳/ ۸ درصدی شاخص کل منجر به منفی شدن بازدهی اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری و پرتفوهای شخصی شده است.

رشد بی‌سابقه شاخص کل بورس از نیمه دوم سال ۹۸ تا اواخر تیر ۹۹ و ورود حجم عظیم نقدی به بازار سرمایه باعث شده بود تا علاوه بر رشد شدید و غیرطبیعی در بازار بورس، این بازار پر ریسک‌تر از گذشته شود. از این رو انتظار اصلاح در شاخص کل از منظر تکنیکالی بسیار محتمل بود. نزول شاخص کل در ۲۶ مردادماه ۹۹ بدترین افت روزانه در شاخص کل بورس بود که طی آن ۹۰ هزار واحد کاهش به ثبت رسید. این رقم در تاریخ چهل ساله اخیر بورس ایران بی‌سابقه بوده است.

ضرر صندوق‌های سهامی از افت بازار سرمایه

همزمان با روند صعودی بورس در ۴ ماه اول سال ۹۹،‌ استقبال از بازار سرمایه نیز بیشتر از قبل شد. در این بین افرادی بودند که به دلیل نداشتن وقت کافی و همچنین کمبود اطلاعات، صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کردند. در این بین صندوق سرمایه‌گذاری سهامی به دلیل اینکه بازدهی بیشتری نسبت به بقیه صندوق‌ها داشت،‌ مورد توجه بیشتری قرار گرفت. 

اما همان‌طور که این صندوق‌ها در زمانی که بازدهی بازار سرمایه مثبت بود سودسازی بیشتری نسبت به بقیه صندوق‌ها داشتند،‌ به دلیل ریسک این صندوق‌ها با توجه به درصد سرمایه‌گذاری بیشتری که نسبت به بقیه صندوق‌ها  در بازار سرمایه دارند، ریسک بیشتری نیز می‌پذیرند. به همین دلیل زمانی که روند بازار منفی باشد امکان منفی شدن بازدهی آنها بیشتر از بقیه صندوق‌ها است. 

بنابراین با منفی شدن شاخص بازار سرمایه در مرداد و کاهش ۳/ ۸ درصدی شاخص کل در این ماه،‌ بیشترین آسیب را از افت بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی متحمل شدند. به گونه‌ای که از ۶۷ صندوق سرمایه‌گذاری تنها ۱۰ صندوق بازدهی مثبت ثبت کرده‌اند و بقیه صندوق‌ها در این ماه بازدهی منفی داشتند.

مهم‌ترین عاملی که بیش از سایر عوامل مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد، بازدهی صندوق است. طبیعتا بازدهی در بازار سرمایه در بازه‌های بلند‌مدت بیشتر است.

در این میان صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی سهامی صندوق مشترک تدبیر‌گران فردا با افت ۵۶/ ۱۳ درصدی بیشترین افت را در مرداد داشته است. صندوق قابل معامله واسطه‌گری مالی یکم و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امید توسعه با افت ۰۸/ ۱۲ و ۰۷/ ۱۲ در رتبه دوم و سوم قرار دارند. این درحالی است که صندوق سهامی صندوق مشترک تدبیرگران فردا قبل از مرداد ماه یکی از صندوق‌های پربازده بازار بود.

صندوق معامله واسطه‌گری مالی یکم نیز که با عنوان دارایکم شناخته می‌شود پس از بازدهی صد درصدی که پس از بازگشایی کسب کرد،‌ به دلیل افت ارزش سهامی که در این صندوق بود با افت قابل توجهی در مرداد مواجه شد.  با توجه به اینکه حفظ سرمایه اصل اول مدیریت ریسک در بازارهای مالی است، صندوق‌هایی نیز بودند که در مرداد ماه بازدهی مثبت از خود به جا گذاشتند.

برای مثال صندوق مشترک کاریزما با بازدهی ۳۴/ ۱۲درصدی در مرداد عملکرد خیره‌کننده‌ای داشته است. همچنین صندوق سرمایه‌گذاری فیروزه موفقیت نیز بازدهی ۴۶/ ۵داشته است.  صندوق‌های سهامی اگر با دقت انتخاب شوند و به تمامی نکات توجه شود می‌تواند از ضرر سرمایه‌گذاران جلوگیری کند، زیرا تیم‌های حرفه‌ای در این صندوق‌ها معاملات را انجام می‌دهند.

توصیه های پیتر لینچ از مدیران افسانه‌ای وال استریت

 

به مدت 13 سال مدیریت یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک معروف به نام Magellan در شرکت Fidelity را بر عهده داشت و توانست بازده خیره‌کننده سالانه 29 درصد را کسب کند. او توانست ارزش این صندوق را از 20 میلیون دلار در 1977 به 14 میلیارد دلار در 1990 برساند. او یکی از مدیران افسانه‌ای وال استریت است که استراتژی «سهامی را بخرید که می‌شناسید» وی شهرت زیادی دارد...

پیتر لینچ (Peter Lynch)، در کتاب مشهور خود با عنوان «One Up on Wall Street» ضمن توصیف استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود به سرمایه‌گذاران پیش از تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازار سهام، تستی با عنوان تست آینه را پیشنهاد می‌کند. وی سپس لیستی از توصیه‌ها ارائه می‌کند که لازم است سرمایه‌گذاران آنها را همواره به خاطر بسپارند. این آزمون به تست آیینه معروف است. و هر فردی قبل از آنکه تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازار سهام بگیرد باید در برابر آینه بایستد و به سه سوال زیر صادقانه پاسخ دهد.
سه سوال اساسی قبل از ورود به بازار
سوال اول:
آیا من مالک خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنم هستم؟ 
سوال دوم:
آیا به پولی که قصد سرمایه‌گذاری آن را دارم نیاز مبرم دارم؟ 
سوال سوم:
آیا ویژگی‌ها و خصوصیات لازم برای موفقیت را دارم؟ 
1- شاید در ماه بعد یا طی سال آینده یا سه سال آینده، بازار سقوط شدیدی را تجربه خواهد کرد. پس برای آن آماده باشید!
2- سقوط‌ های شدید بازار فرصت ایده آلی برای خرید سهام شرکت‌های مورد علاقه‌تان هستند.
3- سرمایه‌گذاری در سهام می‌تواند سود چشمگیری به ارمغان آورد.
4- شما می‌توانید با کسب بازده 20 تا 30 درصدی اما به طور مستمر به طرز شگفت آوری ثروتمند شوید.
5- برای کسب سودآوری بالا لازم نیست همیشه یا حتی بیشتر اوقات پیش‌بینی شما درست از آب دربیاید.
6- قیمت سهام برخی از شرکت‌ها در بیشتر مواقع در خلاف جهت ارزش ذاتی آنها حرکت می‌کند اما همواره در درازمدت به ارزش ذاتی آنها همگرا می‌شود.
7- اینکه سهام یک شرکت عملکرد بدی داشته و قیمت آن سقوط کرده به این معنا نیست که نمی تواند در آینده سقوط بیشتری را تجربه کند.
8- افزایش قیمت سهامی که شما خریده‌اید لزوما به معنای درست بودن تحلیل‌های شما نیست!
9- اگر یک سهام موفق را در سبد خود نداشته باشید چیزی را از دست نداده‌اید؛ حتی اگر قیمت آن ده برابر شود. اما یک سهم بد می‌تواند شما را به خاک سیاه بنشاند!
10- یک سهم نمی داند که شما مالک آن هستید!
11- آنقدر شیفته یک سهم موفق نشوید که دلیل موفقیتش را به فراموشی بسپارید.
12- با فروش زودهنگام سهام با ارزش سبد خود و نگه داشتن سهام بی ارزش انتظار موفقیت نداشته باشید.
13- اگر مطمئن نیستید بتوانید عملکردی بهتر از عملکرد بازار داشته باشید پولتان را در یک صندوق مشترک بگذارید و خیال خودتان را راحت کنید!
14- لازم نیست تک‌تک سهام پربازده بازار را داشته باشید. من بسیاری از سهام پر سود را در سبد خود نداشتم و در عین حال همواره عملکردی بالاتر از عملکرد بازار داشته‌ام.
15- در بازار سهام همیشه چیزی هست که باید در مورد آن نگران بود.
16- ذهن خود را بر روی ایده‌های جدید باز نگاه دارید.
شرکتهای مطلوب از نظر پیتر لینچ:
1- درک آن ها ساده باشد. زیرا دیر یا زود افراد کم توانی می توانند مدیریت آن ها را برعهده گیرند.
2- دارای چیزی منحصر بفرد باشند تا رقابت با آن ها سخت باشد.
3- چیزی عرضه کنند که مردم به آن محتاج باشند. بدین ترتیب کار آن ها دوام خواهد داشت.
4- دارای وجه نقد زیاد و بدهی کم باشند. شرکتی که بدهی ندارد ورشکسته نخواهد شد.
5- با قیمتی خوب عرضه شود. برای تعیین خوب بودن قیمت سهم به نسبت هایی مانند (قیمت/ارزش دفتری) و (P/E) توجه کنید.
6- مدیران و کارمندان شرکت خود از سهام داران شرکت باشند. به این ترتیب آن ها بیشتر برای رشد شرکت تلاش خواهند کرد.
7- به این سوال پاسخ دهید که چرا این سهم را می خرید. اگر دلایل روشن و کافی ندارید به بررسی مجدد دلایل و استدلال ها خود بپردازید.
 

پنج نکته روانشناسی بازار سرمایه برای غلبه بر احساسات در سرمایه گذاری

تصمیمات احساسی و عدم توانایی در غلبه بر ترس و هیجان میتواند منجر به شکست در بازار سرمایه شود. با استفاده از
نکات زیر به عنوان یک سرمایهگذار می توانید از روانشناسی بازار سهام آگاه و مانع تصمیمات احساسی شوید.

1. تشکیل سبد سهام یا پرتفوی سرمایهگذاری
تشکیل سبد سهام تکنیکی است که میتواند باعث کاهش پاسخ احساسی به بازار شود. چون اگر پرتفوی شما به درستی
چیده شده باشد، شما تا حدود زیادی راحت خواهید بود که اگر یکی از داراییهای موجود در سبد سهام افت کرد، مابقی آن
مانع از افت شدید سرمایه شما خواهند شد و همین تنوع سازی باعث محافظت از دارایی شما خواهد شد.

2. داشتن طرح و استراتژی هدفمند
وجود یک استراتژی دقیق برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه حیاتی است. برخی از موارد پیشنهادی که می توانید
مشخص کنید شامل این موارد است :
اهداف سرمایه گذاری، بازه زمانی سرمایه گذاری، هدف کلی پرتفوی سرمایه گذاری، استراتژی اعمال تغییرات در پرتفوی
(چه زمانی در پرتفوی تغییرات ایجاد کنید) هدفگذاری قیمت و حد ضرر، تصمیمگیری برای تعیین زمان خرید و فروش
سهام

3. خودداری از سرمایه گذاری با پول وام و قرض
در صورتی که شخص بخواهد با سرمایه ای که مالک آن نیست از بازار سود بدست آورد، معمولا نخواهد توانست از تاثیر
احساسات و هیجانات در معاملات و سرمایه گذاریش اجتناب کند. زمانی که شما با سرمایه خودتان در حال معامله هستید،
نوسانات بازار احساسات مخرب کمتری در شما ایجاد می کند.

4. شروع سرمایه گذاری در بورس با سرمایه کم
درست است که با سرمایه های بالا می توان سودآوری بیشتری در بورس حاصل کرد، امّا با بالا رفتن سرمایه میزان زیان
احتمالی نیز با معاملات سنگین بیشتر میشود و همین عامل است که می تواند میزان استرس و هیجانات را در معاملهگران
افزایش دهد . این موضوع معمولا باعث می شود که تصمیمات احساسی بیشتری دست بزند و معمولا همه چیز به ضررش
تمام شود. رفته رفته با افزایش میزان مهارت و تجربه در بازار سهام، میتوان حجم سرمایه افراد برای معاملات افزایش یابد
زیرا کنترل بیشتری روی احساسات داشت.

.5 پذیرش فرصت های از دست رفته
یکی از احساساتی که می تواند مخصوصا باعث شتاب زدگی در انجام معاملات سهام و سرمایهگذاری شود، احساس از دست
دادن فرصت است. در صورتی که شما قصد خرید سهمی را داشتید ولی به هر دلیلی آن را نخریدید و یا نتوانستید بخرید و
بعدا آن سهم رشد کرد به احتمال قوی خود را سرزنش خواهید کرد که چرا آن را نخریدید. البته سرزنش کردن خود هیچ
سودی برای شما نخواهد داشت و به جای ملامت خود برای از دست دادن فرصت ها، روی رشد مهارت سرمایه گذاری خود
کار کنید تا فرصت های بعدی را به موقع شناسایی کنید و آن ها را از دست ندهید . هیچ کس در بازار سرمایه وجود ندارد که
از همه فرصت های سودآوری استفاده صد در صد کند و اگر این موضوع را بپذیرید، اقدامات احساسی و هیجانی شما در
معاملات کاهش مییابد

بررسی ظرفیت های بورس در جذب نقدینگی

از سال گذشته بازار سهام شاهد رشد بی سابقه ای بوده است، به طوری که شاخص کل بورس تهران با ۲۶۱ درصد رشد نسبت به ابتدای سال ۱۳۹۸، به مقدار ۶۴۵,۷۶۲ واحد در ۲۷ فروردین ماه ۱۳۹۹ رسیده است.

به گزارش وبلاگ بورس تهران به نقل ازسنا؛ زانیار احمدی گفت: میانگین روزانه ارزش معاملات سهام در بورس و فرابورس در اسفند ماه سال ۱۳۹۸ نیز نسبت به ابتدای همین سال بیش از ۳۰۰ درصد رشد داشته است.

زانیار احمدی افزود: کاهش نرخ سود سپرده بانکی، اعمال محدودیت ها معاملاتی در بازار ارز و طلا ، رکود مقطعی و کاهش قدرت خرید در بازار مسکن و همزمان با آن افزایش شاخص قیمت مصرف کننده (کاهش قدرت خرید و کاهش ارزش دارایی عموم) موجب حرکت جریان نقدینگی به سمت بازار سرمایه شد.

وی اظهار داشت: سرازیر شدن حجم بالای نقدینگی در بازار سهام که ارزش معاملات و ارزش بازار را به صورت قابل ملاحظه ای تحت تأثیر قرار داده است، پایین بودن تعداد سهام شناور آزاد برخی از شرکت های پذیرفته شده، استقبال بی سابقه اشخاص حقیقی به صورت مستقیم از بازار سهام علی رغم پایین بودن سواد مالی که منجر به رفتارهای هیجانی و غیرعقلایی می شود، محدودیت در زیر ساخت های معاملات از جمله سامانه معاملات و دستوری بودن نرخ بهره بانکی که باعث عدم جذابیت اوراق بدهی، علی الخصوص اوراق تامین مالی ناشران خصوصی شده است، از جمله ریسک هایی هستند که به صورت همزمان می توانند فرصت و تهدیدی برای بازار سرمایه محسوب شوند.

وی خاطرنشان کرد: بدون شک لازم است هر کدام از ریسک های ذکر شده در راستای حفظ حقوق سهامداران خرد کنترل شوند و اقدامات اصلاحی و اقتضایی همچون اصلاح ریزساختار بازار، توسعه بخش های مختلف بازار سرمایه از جمله بازار اوراق تأمین مالی یا ایجاد بازار جدید، تشویق شرکت ها به افزایش سهام شناور آزاد، تشویق شرکت‌ها به افزایش سرمایه از محل صرف سهام و همچنین تشویق افراد غیرحرفه‌ای و غیرمتخصص به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری انجام شود.

احمدی با بیان اینکه تا به امروز تلاش بسیاری در این زمینه انجام شده و کماکان نیز در حال انجام است، اظهار داشت: در این زمینه دولت نیز با واگذاری شرکت های دولتی در تلاش است که به صورت جدی از بازار سرمایه حمایت کند. با این وجود، این رخداد فرصت تاریخی برای بازار سرمایه است تا بتواند جایگاه اصلی خود را در اقتصاد کشور به دست آورد.

وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه محیطی شفاف برای سرمایه گذاری است که نظارت در آن به صورت سیستمی انجام می شود و اطلاعات یکسان برای همه افراد در دسترس است، تاکید کرد:  این بازار همچنین توانایی جذب بالای نقدینگی و هدایت آن به مسیر تولید را دارد. از همین رو شرکت ها می توانند از این فرصت استفاده کرده و از این منابع جهت تأمین مالی لازم در خصوص ادامه حیات کسب و کار خود از آن بهره مند شوند.

به گفته احمدی، از جمله نهادهای دیگر که می تواند از این فرصت بهره مند شود، بانک مرکزی است که به عنوان نهاد ناظر و تنظیم کننده بازار پول می تواند از فرصت پیش آمده استفاده کرده و با بهره گیری از زیرساخت های بازار سرمایه و همچنین فرصت پیش آمده در این بازار، فعالیت های اصلی و مهم خود را به صورت کاراتری انجام دهد.

 وی توضیح داد: در حال حاضر بسیاری از بانک ها به علت عدم جذابیت سود سپرده و سیاست های محدودکننده بانک مرکزی از کمبود نقدینگی رنج می برند. از همین رو یکی از راه های مناسب، هدایت قسمتی از نقدینگی موجود در بازار سهام به سمت بازار پول با استفاده از ابزارهایی نظیر گواهی سپرده بانکی تنزیل شده جهت تأمین مالی کوتاه مدت است.

احمدی ادامه داد: در صورت انتشار این اوراق، بانک ها می توانند از بازار پول (به طور مثال یکی از بازارهای فرابورس ایران) به جذب نقدینگی اقدام کنند. این مهم بانک ها را کمک می کند تا به صورت موثرتری به مدیریت دارایی و بدهی خود بپردازند و ریسک حاصل از شکاف نقدینگی را به صورت کاراتری کنترل کنند.

 وی توضیح داد: در همین راستا صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می توانند در برابر سپرده گذاری در بانکها در گواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری کنند که از طرفی باعث ایجاد مدیریت نقدینگی در صندوق خواهد شد و از طرف دیگر باعث رشد گردش معاملات خواهد شد. در این زمینه لازم است بانک مرکزی مجوز فعالیت بانک ها در بازار سرمایه را هر چند به صورت محدود صادر کند تا بانک ها بتوانند از این ظرفیت به مدیریت دارایی و بدهی بپردازند.

احمدی با بیان اینکه بازارگردانی بانک مرکزی در بازار پول فرابورس ایران می تواند راه مؤثری در کنترل نقدینگی کشور و همچنین کنترل نرخ بهره در بازار باشد، گفت: بانک مرکزی می تواند با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار از ظرفیت‌هایی مانند روش ثبت سفارش برای عرضه اوراق در بازار اولیه و همچنین مدیریت وثایق بهره مند شود و با بازارگردانی اوراق در بازار ثانویه (بازار پول) به مدیریت نرخ بهره بپردازد و در برابر نگه داشتن نرخ بهره به صورت دستوری یا با اعمال محدودیت، با انجام عملیات بازارسازی به صورت آزاد نرخ را تعیین کند.

وی افزود: این مهم باعث افزایش کارایی سیستم پولی خواهد شد و در نتیجه آن جریان تأمین مالی از طریق بازار سرمایه نیز راحت تر صورت می گیرد.

وی ادامه داد: از طرف دیگر بانک مرکزی می تواند با اجازه فعالیت به بانک ها جهت بانکداری اختصاصی (private banking) به صورت محدود، امکان سودآوری بانک ها را فراهم کند.

احمدی اظهار داشت: در حال حاضر بسیاری از بانک ها تمایل دارند که در بازار سرمایه فعالیت داشته باشند و برای مشتریانی که فقط به سود سپرده راضی نیستند، در بازارهای دیگر به خصوص بازار سرمایه سرمایه گذاری کنند که این موضوع ضمن جذب نقدینگی برای بانک، امکان سودآوری بیشتری را برای بانک ها فراهم می کند. راهکار دیگر را می توان اجازه فعالیت به صندوق های سرمایه گذاری بانکی دانست که مدتی است توسط بانک مرکزی محدود شده اند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بازار سرمایه تا به امروز مقابل بسیاری از ریسک های سیاسی و اقتصادی ایستادگی کرده و در این زمان بسیاری از شرکت‌های تولیدی و خدماتی و همچنین نهادهای نظارتی مانند بانک و بیمه می توانند با استفاده از ظرفیت های موجود در این بازار مجددا فعالیت های خود را احیا کنند.

چند نکته از عرضه سنگین سهام دولت برای اقتصاد و بورس

 

 بررسی عرضه سهام دولت به یک گزارش مفصل نیازمند است و در این‌جا تنها به بررسی مختصر برخی از موارد پرداخته می‌شود. دولت بنا دارد که سهم خود در شرکت‌های فلزی، بانکی، بیمه، پالایشی و خودرویی را به صورت عمومی و بر اساس کد ملی عرضه کند. سقف خرید هر کد ملی نیز 2 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

 بر اساس اخبار موجود بنا است سهام دولت در 13 شرکت از صنایع مورد اشاره عرضه شود. بر اساس اطلاعیه دولت این عرضه با تخفیف 20 تا 25 درصدی در قالب صندوق‌های قابل معامله انجام شود یا احتمال عرضه مستقیم سهام به شیوه ثبت سفارش مانند عرضه اولیه فعلی، با همین میزان تخفیف نیز وجود دارد. 

سهام دولت در بانک ملت، تجارت، صادرات و بیمه اتکایی امین همچنین از گروه پالایشی پالایش نفت تهران، اصفهان، بندرعباس و تبریز، از گروه خودرویی ایران‌خودرو و سایپا و از گروه فلزی فولاد مبارکه  و ملی‌مس عرضه می‌شود. محاسبات حاکی از این موضوع است که احتمالا مجموع عرضه‌ سهام دولت در این شرکت‌ها به حدود 50 هزار میلیارد تومان با اعمال تخفیف‌های مطرح‌شده خواهد رسید. 

 یکی از ابهامات قابل توجه در لایحه بودجه 99 که در کانال «دنیای بورس» نیز به آن پرداخته شد، سرفصل واگذاری دارایی‌های منقول و غیرمنقول بود. طی این مطلب در میانه آذر سال گذشته تاکید شد که  احتمالا با این سیگنال از بودجه‌، سال 99  باید در انتظار رونق هر چه بیشتر بورس بود دولت از محل فروش دارایی‌های خود در بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای پیشبینی درآمد حدود 50 هزار میلیارد تومانی را برای سال 99 داشت. در آن زمان هیچ دارایی مشخص نشده بود و حالا اما اخبار از واگذاری گسترده سهام دولت در شرکت‌های دولتی حکایت دارد. 

 نقدهای بسیاری به این موضوع وارد است. این‌که سهام به واسطه هیجان رشدهای قیمتی پرشتابی را در ماه‌های گذشته تجربه کرده است و هر روز بر تعداد کارشناسانی که سطوح کنونی قیمت سهام را بیشتر از ارزش ذاتی می‌خوانند افزوده می‌شود. در چنین شرایطی تخفیف حتی 20 درصدی نسبت به میانگین یک ماه گذشته نیز نشان از سخاوت دولت ندارد. اگر این سهام توسط خریداران در بازار عرضه شوند آیا همچنان قیمت‌ها در سطوح کنونی باقی می‌مانند. یا اگر قیمت آخرین معاملات در روز عرضه از میانگین قیمت یک ماهه کمتر بود، نتیجه چیست؟

 یکی از مسائلی که در شرایط کنونی برخی از اقتصاددانان به آن اشاره می‌کنند نقد تامین مالی از طریق واگذاری هلدینگ‌های بزرگ مانند شستا توسط دولت بدون از دست دادن کنترل است. نقد اصلی به تلاش همه‌جانبه دولت برای حفظ کنترل مدیریتی شرکت‌ها با هر وسیله‌ای است. تشکیل هلدینگ‌های تو در تو یا در این‌جا دولت به صورت مستقیم به حفظ حق رای خود در هیئت مدیره شرکت‌ها اشاره کرده است. گرچه سازمان خصوصی‌سازی مسئول این کار در نظر گرفته شده است قطعا رویه کنونی را نمی‌توان خصوصی‌سازی عنوان کرد. کرسی‌های مدیریتی شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی همیشه برگ‌های برنده سیاسیون و مجلسی‌ها برای رسیدن به جایگاه خود بوده است و بر این اساس بعید است این برگ‌ها را از دست بدهند. 

💠یکی از موارد دیگر در عرضه‌های دولتی حجم بالای این عرضه‌ها است. بر اساس اطلاعیه عرضه سهام دولتی هر کد ملی می‌تواند تا سقف دو میلیون تومان صندوق قابل معامله یا احتمالا سهام عرضه‌شده با تخفیف را خریداری کند. برای کل 50 هزار میلیارد تومان باید 25 میلیون نفر در خرید سهام از دولت شرکت کنند. سقف تعداد مشارکت‌کنندگان در عرضه‌های اولیه تاکنون از 2 میلیون نفر نگذشته است و در این شرایط انتظار برای حضور چند ده میلیون نفر در خرید عرضه اولیه عجیب است. با فرض این‌که هر خانوار 4 نفر باشند یعنی باید بیش از 6 میلیون خانوار و در هر خانواده 8 میلیون تومان برای عرضه سهام منابع برای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد. امیدواریم به مثل سنگ بزرگ نشانه نزدن است شاهد شکست این عرضه‌ها نباشیم البته به نظر می رسد امکان خرید سهام بدون تخفیف نیز بدون محدودیت وجود دارد که باید توجیه قابل توجهی وجود داشته باشد تا خرید در بازار خرد را به خرید سهام از دولت ترجیح دهیم. 

در نتیجه احتمال زیان خریداران سهام دولتی عرضه‌شده، ریسک این عرضه‌ها برای وضعیت کنونی سهام در بازار خرد، عدم خصوصی‌سازی و تنها مالی دولت یا انتظار ورای واقعیت از مشارکت در خرید سهام دولت اشاره شد. البته برداشت‌های متفاوتی می‌توان از هر یک از این موارد داشت، برای مثال برخی تلاش دولت برای تامین مالی از بازار سرمایه را اتفاقا ضامن ادامه رونق بازار سهام می‌دانند و با توجه به نیاز دولت برای تامین مالی و کسری بودجه سال جاری متقدند که سنگر رونق بازار سرمایه به هر طریقی حفظ خواهد شد.

 

سلیمان کرمی- دنیای بورس