چند نکته از عرضه سنگین سهام دولت برای اقتصاد و بورس

 

 بررسی عرضه سهام دولت به یک گزارش مفصل نیازمند است و در این‌جا تنها به بررسی مختصر برخی از موارد پرداخته می‌شود. دولت بنا دارد که سهم خود در شرکت‌های فلزی، بانکی، بیمه، پالایشی و خودرویی را به صورت عمومی و بر اساس کد ملی عرضه کند. سقف خرید هر کد ملی نیز 2 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

 بر اساس اخبار موجود بنا است سهام دولت در 13 شرکت از صنایع مورد اشاره عرضه شود. بر اساس اطلاعیه دولت این عرضه با تخفیف 20 تا 25 درصدی در قالب صندوق‌های قابل معامله انجام شود یا احتمال عرضه مستقیم سهام به شیوه ثبت سفارش مانند عرضه اولیه فعلی، با همین میزان تخفیف نیز وجود دارد. 

سهام دولت در بانک ملت، تجارت، صادرات و بیمه اتکایی امین همچنین از گروه پالایشی پالایش نفت تهران، اصفهان، بندرعباس و تبریز، از گروه خودرویی ایران‌خودرو و سایپا و از گروه فلزی فولاد مبارکه  و ملی‌مس عرضه می‌شود. محاسبات حاکی از این موضوع است که احتمالا مجموع عرضه‌ سهام دولت در این شرکت‌ها به حدود 50 هزار میلیارد تومان با اعمال تخفیف‌های مطرح‌شده خواهد رسید. 

 یکی از ابهامات قابل توجه در لایحه بودجه 99 که در کانال «دنیای بورس» نیز به آن پرداخته شد، سرفصل واگذاری دارایی‌های منقول و غیرمنقول بود. طی این مطلب در میانه آذر سال گذشته تاکید شد که  احتمالا با این سیگنال از بودجه‌، سال 99  باید در انتظار رونق هر چه بیشتر بورس بود دولت از محل فروش دارایی‌های خود در بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای پیشبینی درآمد حدود 50 هزار میلیارد تومانی را برای سال 99 داشت. در آن زمان هیچ دارایی مشخص نشده بود و حالا اما اخبار از واگذاری گسترده سهام دولت در شرکت‌های دولتی حکایت دارد. 

 نقدهای بسیاری به این موضوع وارد است. این‌که سهام به واسطه هیجان رشدهای قیمتی پرشتابی را در ماه‌های گذشته تجربه کرده است و هر روز بر تعداد کارشناسانی که سطوح کنونی قیمت سهام را بیشتر از ارزش ذاتی می‌خوانند افزوده می‌شود. در چنین شرایطی تخفیف حتی 20 درصدی نسبت به میانگین یک ماه گذشته نیز نشان از سخاوت دولت ندارد. اگر این سهام توسط خریداران در بازار عرضه شوند آیا همچنان قیمت‌ها در سطوح کنونی باقی می‌مانند. یا اگر قیمت آخرین معاملات در روز عرضه از میانگین قیمت یک ماهه کمتر بود، نتیجه چیست؟

 یکی از مسائلی که در شرایط کنونی برخی از اقتصاددانان به آن اشاره می‌کنند نقد تامین مالی از طریق واگذاری هلدینگ‌های بزرگ مانند شستا توسط دولت بدون از دست دادن کنترل است. نقد اصلی به تلاش همه‌جانبه دولت برای حفظ کنترل مدیریتی شرکت‌ها با هر وسیله‌ای است. تشکیل هلدینگ‌های تو در تو یا در این‌جا دولت به صورت مستقیم به حفظ حق رای خود در هیئت مدیره شرکت‌ها اشاره کرده است. گرچه سازمان خصوصی‌سازی مسئول این کار در نظر گرفته شده است قطعا رویه کنونی را نمی‌توان خصوصی‌سازی عنوان کرد. کرسی‌های مدیریتی شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی همیشه برگ‌های برنده سیاسیون و مجلسی‌ها برای رسیدن به جایگاه خود بوده است و بر این اساس بعید است این برگ‌ها را از دست بدهند. 

💠یکی از موارد دیگر در عرضه‌های دولتی حجم بالای این عرضه‌ها است. بر اساس اطلاعیه عرضه سهام دولتی هر کد ملی می‌تواند تا سقف دو میلیون تومان صندوق قابل معامله یا احتمالا سهام عرضه‌شده با تخفیف را خریداری کند. برای کل 50 هزار میلیارد تومان باید 25 میلیون نفر در خرید سهام از دولت شرکت کنند. سقف تعداد مشارکت‌کنندگان در عرضه‌های اولیه تاکنون از 2 میلیون نفر نگذشته است و در این شرایط انتظار برای حضور چند ده میلیون نفر در خرید عرضه اولیه عجیب است. با فرض این‌که هر خانوار 4 نفر باشند یعنی باید بیش از 6 میلیون خانوار و در هر خانواده 8 میلیون تومان برای عرضه سهام منابع برای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد. امیدواریم به مثل سنگ بزرگ نشانه نزدن است شاهد شکست این عرضه‌ها نباشیم البته به نظر می رسد امکان خرید سهام بدون تخفیف نیز بدون محدودیت وجود دارد که باید توجیه قابل توجهی وجود داشته باشد تا خرید در بازار خرد را به خرید سهام از دولت ترجیح دهیم. 

در نتیجه احتمال زیان خریداران سهام دولتی عرضه‌شده، ریسک این عرضه‌ها برای وضعیت کنونی سهام در بازار خرد، عدم خصوصی‌سازی و تنها مالی دولت یا انتظار ورای واقعیت از مشارکت در خرید سهام دولت اشاره شد. البته برداشت‌های متفاوتی می‌توان از هر یک از این موارد داشت، برای مثال برخی تلاش دولت برای تامین مالی از بازار سرمایه را اتفاقا ضامن ادامه رونق بازار سهام می‌دانند و با توجه به نیاز دولت برای تامین مالی و کسری بودجه سال جاری متقدند که سنگر رونق بازار سرمایه به هر طریقی حفظ خواهد شد.

 

سلیمان کرمی- دنیای بورس

روند بازار بورس تهران یکشنبه مورخ 24 فروردین 1399

شاخص کل بورس تهران دیروز با رشد 10000 واحدی، وارد کانال 600000 واحدی شد و سقف تاریخی جدیدی را به نام خود ثبت کرد. البته بنا به دلایلی که همه دوستان میدانند، دیروز بازار کمی با احتیاط بیشتری کار خود را دنبال کرد و اگرچه دیروز نیز شاهد ورود نقدینگی جدید در بازار بودیم، اما این ورود نقدینگی به نسبت روزهای پایانی هفته گذشته، کمتر بود. مهمترین خبر امروز، تغییر ریاست سازمان بورس است که دیروز انجام شد و شاپور محمدی که این اواخر، خودش به تنهایی یک ریسک جدید برای بازار بورس محسوب میشد!، جای خود را به قالیباف اصل داد. با شناختی که از شخصیت معقول و صبور و تعاملی و البته محافظه کار ریاست جدید سازمان بورس دارم، میتوان انتظار داشت که دیگر شاهد بخشنامه های هیجانی و غیر کارشناسی از سوی سازمان بورس نباشیم! پس با این وجود، به نظر میرسد که سایه یکی از ریسک ها، از سر بازار بورس کم شده باشد! از موارد بالا که بگذریم، برای بازار امروز، انتظار دارم که بازار کمی احتیاط خود را کنار بگذارد و شاهد ورود نقدینگی بیشتری نسبت به دیروز باشیم. در روزهای گذشته خدمت دوستان گفتم که اگرچه جو بازار مثبت است و قیمت سهام هر روز بالاتر میرود، اما اگر با دید بنیادی به بازار نگاه کنید، بیشتر از 80 درصد سهام، بالاتر از ارزش ذاتی خود یا نهایتا برابر با ارزش ذاتی خود قیمت خورده اند و خرید این نمادها از نظر بنیادی، توجیه ندارد. اما هنوز تعدادی نماد وجود دارد که با دید میان مدت، هنوز ارزش سرمایه گذاری دارند. چیزی که از این به بعد باید رعایت کنید، انتخاب سهامی است که از نظر بنیادی، ارزش خرید داشته باشند. ضمن اینکه تلاش کنید از رفتارهای هیجانی، پرهیز کنید.  

لزوم داشتن استراتژی در بازارهای مالی

لزوم داشتن استراتژی در  بازارهای مالی

بی شک پیشرفت و کسب توفیق روزافزون از آرزوهای هر جامعه ای است که در هریک از آحاد آن جامعه وجود دارد. این مسئله از پایین ترین واحد جامعه یعنی فرد تا بالاترین واحد اجتماعی که همان جامعه است مشاهده می شود. انسان بی رویا تنها جسمی است که در این کره خاکی زندگی می کند و تخیل و رویا است که می تواند آینده فرد را بسازد و به فعالیتهای او جهت و معنی بدهد.

در قرن حاضر بر خلاف گذشته به رویا و آرزو، بهای خاصی می دهند چراکه آن را جرقه ای در راستای بهبود زندگی فردی می دانند در حالیکه در گذشته آن را جنبه ای از بیماری مانیا (نوعی بیماری روانی) می دانستند و هر فردی را که به آن مبتلا بود را از گروه مجنون می پنداشتند که از عالم واقعیت بریده و به توهمات مبتلا شده است. امروزه در اولین کلاسهای انگیزشی از فرد خواسته می شود رویاهای خود را بی پرده مطرح کند که رنگ تخیل و آرزو نیز دارد و روی آنها با تجسم سازی کار کند.

ولی این مسئله شرط لازم موفقیت است ولی شرط کافی نیست. شرط کافی برنامه ریزی و پایبندی به آن برنامه برای حصول به آن هدف می باشد. به طور مثال در تاریخ اقتصاد ایران همواره دستیابی به رشد بالای اقتصادی همیشه مطرح بوده است ولی بر خلاف برنامه ریزیهای گوناگون هیچگاه به این هدف دست نیافته ایم چرا؟ به دلیل نداشتن استراتژیهای مختلف و برخورد سلیقه ای با آنها. ما هنوز استراتژی مشخص صنعتی پایداری نداریم در حالیکه با نگاهی به کشورهای موفق اقتصادی درمی یابیم که انها برنامه مشخصی را پیاده سازی نموده اند و در طول زمان به آن پایبند بوده اند و هرگاه با چالشی در آن روبه رو شده اند به جای تغییر کل برنامه اصلاحاتی را در آن انجام داده اند ولی کلیت برنامه هنوز وجود دارد و از آن تبعیت می شود.

همین داستان در مورد معامله گری بازارهای مالی وجود دارد. معامله گران همواره با هدف کسب موفقیت وارد بازار می شوند و سودای ثروت در سر دارند و برای آن برنامه ریزی می کنند ولی نکته مهم آن است که درصد کمی از افراد روی برنامه خود کار کرده اند و به آن پایبند هستند و در پی شکست به دنبال استراتژی جدید دیگری می روند در حالیکه این اشتباه محض است . این مسئله ما را از موفقیت دور می سازد چراکه آگاهی با یک روش جدید و فوت و فن آن نیازمند صرف زمان و پول است که باعث اتلاف منابع مالی و زمانی می شود.

چاره چیست؟ آیا باید به دنبال خرید استراتژی بود. قطعا خیر. این یکی دیگر از اشکالات معامله گری است اگر قرار بود استراتژیها کپی شوند و همه موفق باشند پس امروز 90 درصد معامله گران موفق و فقط 10 درصد شکست خورده بودند.

حقیقت این است که بازار مالی از سه رکن مدیریت سرمایه، روانشناسی بازار و تحلیل تشکیل شده است و هر کدام وزنی از فعالیت معامله گری فرد را در برگرفته است و نکته دقیقا همین جاست که این سه رکن در هر فردی بسته به میزان سرمایه ، اصول روانی و … متفاوت است و نمی توان یک نسخه واحد را برای همه تجویز نمود. هر فردی باید بداند که کار در بازارهای مالی نیازمند سالها آموزش و تمرین دارد تا استراتژی خود را پیدا کرد. باید روی دو بخش روانشناسی فردی و دانش تحلیل ابتدا کار کرد و بعد بهترین روش را پیدا کرد.

بدون طی کردن این مراحل کسب موفقیت محال است و در صورت کسب بازده ،این پول صرفا بر اساس شانش صورت گرفته است که پایدار نخواهد بود.زمانی که استراتژی مشخص شد سپس باید پایبندی به آن را تمرین کرد.نباید با اولین شکستها نتیجه گرفت این استراتژی بی فایده است . یادمان باشد هیچ استراتژی موفقیت صددرصد ندارد و مهم آن است که جمع جبری موفقیتهای مالی مثبت باشد.

باید استراتژی خاص خود را داشت و آن را اصلاح نمود. یک استراتژی باید بداند چرا می خواهد وارد معامله شود  (امکان برآورد سود نسبت به ریسک)، برای کسب آن فایده حاضر است چقدر ریسک متحمل شو د (حتما میزان سود مورد انتظار باید بیش از تحمل ریسک باشد)، در چه تایم فریمی قصد معامله کردن دارد (با استراتژیهای کوتاه مدت نمی توان در تایم بالا معامله نمود)، در صورت برخورد با مشکل در طی معامله چه باید انجام دهد و نهایتا چه زمانی خارج می شود.

اگر یک استراتژی نتواند حتی به یکی از این سوالات پاسخ دهد قطعا موفقیتی در کار نخواهد بود. این مسائل را می تواند خود فرد در طی زمان به دست آورد و یا آنکه با کمک یک متخصص استراتژیست بازار آن را عملی سازد. یادمان باشد راز موفقیت بی قراریها و کلافه شدن های مکرر در بازار است و تا زمانی که این مراحل را طی نکنیم موفقیتی در کار نخواهد بود.

 

 

اهمیت مدیریت سرمایه در بازارهای مالی

بزرگترین نقطه ضعف در بازارهای مالی، ناتوانی در محاسبه ریسک است. شما احتمالا معنای ریسک را خیلی خوب می دانید ولی، به دلیل اینکه در زندگی واقعی ریسک های مالی معمولا کیلومترها از ما دورند، در بازار سرمایه متوجه سایه سنگین و نزدیکشان نمی شویم.
شما فکر می کنید سهمی که می خرید مثل خرید خودرو است و نهایت نوسان منفی اش ۵ یا ١٠ درصد است. باور نمی کنید که سهمی که می خرید می تواند ٩٠٪؜ قیمتش پایین بیاید. بله حتی تصورش هم مشکل است.

شما هنوز یاد نگرفته اید طمع تان را کنترل کنید

 برای همین در روزهای مثبت هیجان زده در صف های خرید می روید و بدون تفکر سهم می خرید. آتش طمع چشم های شما را کور می کند. در حالت پایین آمدن هم برعکس این فرایند، ترس وجودتان را فرا می گیرد و سراسیمه اقدام به فروش می کنید.

ذات اقتصاد ایران در بقیه بخش ها که شما بیشتر با آنها مواجه بوده اید، این است که قیمت ها بیشتر بالا می روند و کمتر پایین می آیند .مثلا قیمت مسکن در صد سال گذشته یا بالا رفته یا ثابت مانده یا نهایتا افت اندکی داشته است. دلار و خودرو هم به همین ترتیب. برای همین الگوی ذهنی شما، از ابتدا اشکال دار و دچار سو گیری است. فکر می کنید بازار سهام هم از همین الگو پیروی می کند. اصلا و ابدا.

مهمترین رکن استراتژی یک معامله گر موفق  باید بقا باشد

شما یک عمر فرصت دارید تا در بازار سهام میلیاردر شوید، به شرطی که یاد بگیرید زنده بمانید. شما نمی توانید قهرمان شنای المپیک شوید، مادامی که شنا کردن نمی دانید. پس در گام نخست اولین و مهمترین فکر شما باید این باشد که : “چگونه [در بازار] زنده بمانیم؟”
برای چند ماه ریسک پذیریتان را به سمت صفر هدایت کنید. باور کنید ریسکی که اکثر شما در روزهای اول ورود به بازار سرمایه بر می دارید چند برابر ریسکی هست که یک حرفه ای بعد از ١۵ یا ۲۰ سال کار ممکن است بر دارد.

زیرا معامله گر حرفه ای آموخته است که "کافی است تا حرکت بزرگ بعدی بازار زنده بماند"

 ریسک را چطور می توان کنترل کرد؟

• برای این کار روش های مختلفی وجود دارد و مشاوران مالی هرکدام از زاویه ای آن را بررسی کردند. مثلا برخی متخصصین مالی توصیه می کنند تک سهم نخرید و سبدی از سهام داشته باشید. اینطوری اگر جایی شکست خوردید جای دیگر پیروز می شوید و برخی دیگر می گویند باید به متخصصین مالی در شرکت های مشاور سرمایه گذاری و صندوق های سهام رجوع کرد.

من با این روش ها مخالف نیستم ولی در عمل عده کمی این توصیه ها را می پذیرند و عملیاتی می کنند ( به هزار دلیل که از حوصله هم من هم شما خارج است) کم اند.

نسخه عامیانه که می توان برای کنترل ریسک پیچید این است که حجم و مقداری از پول خود را سهام بخرید که هر روز مجبور نباشید آنرا چک کنید و به قول معروف فنجان چایی در دستان شما نلرزد و ضرر احتمالی روان و زندگی شما را فلج نکند.

چند توصیه نهایی:

● تا شش ماه فقط به بقا فکر کنید. اگر شش ماه دوام بیاورید، آرام آرام اوضاع بهتر می شود. می دانم برای شروع محاسبه و فهم ریسک دشوار است برای همین پیشنهاد می کنم سهمی که می خرید بین ٨٠ شرکت برتر بازار از نظر “نقد شوندگی” و “سایز” باشد.

● توصیه می کنم به سود شرکت ها توجه کنید. داستان هایی که قرار است فلان شرکت زمین بخرد و فلان شود و بهمان شود را فعلا کنار بگذارید. سود شرکت ها را با سود بانکی مقایسه کنید. بازده مورد انتظارتان را فضایی انتخاب نکنید. از خرید سهامی که سال گذشته زیان کرده اند یا سود کمی داشته اند فعلا پرهیز کنید.

● فریب کانال ها و داستان سرایی های مجازی را نخورید. حساب خیلی از افرادی که پشت این کانال ها نشسته اند، میلیون ها تومان منفی است.

● مطالعه کنید. فکر کنید. برای خودتان بنویسید. سعی کنید هر روز درس های تازه بیاموزید.

● بازار سرمایه جای مناسبی برای هیجان طلبی نیست. اگر برای تخلیه هیجان به کازینو های کشورهای اطراف بروید موفق تر خواهید بود تا اینکه چشم بسته خرید و فروش سهام کنید.

● باز هم می گویم. هدف اصلی تان باید بقا باشد، هر روز، قبل از هر معامله به خودتان بگویید: باید در بازار باقی بمانم و از خرید سهامی که این بقا را به به خطر می اندازد به شدت دوری کنید.

● قبل از ورود به معامله ضرر احتمالی را بسنجید و برای آن برنامه ریزی داشته باشید و به حد ضرری که مشخص می کنید پای بند باشید. گرچه در بورس تهران به خاطر تشکیل صف های فروش عملا نمی توان حد ضرر قائل شد ولی با این حال پیش بینی های لازم را داشته باشید.

نویسنده: کامیار فراهانی

روند بازار بورس تهران شنبه مورخ 23 فروردین 1399

شاخص کل بورس تهران در آستانه ورود به کانال 600000 واحدی قرار گرفته است و سقف تاریخی جدیدی را ثبت کرد. این رشد سریع بازار بورس باعث شد تا مجددا مسئولین سازمان بورس، به تکاپو برای کشیدن ترمز بورس بیوفتند! در همین راستا، روز چهارشنبه قوانین جدیدی از سوی سازمان بورس منتشر شد که البته هنوز اجرایی نشده است و قرار است از روز 25 فروردین اجرایی شود. البته امیدواریم با تغییری که امروز در ریاست سازمان بورس اتفاق خواهد افتاد، جلوی اجرایی شدن این بخشنامه های شبانه، گرفته شود. چیزی که مسئولین سازمان بورس و حتی فعالان بازار باید بدانند این است که دلیل رشد این روزهای بازار، فقط و فقط، ورود نقدینگی سرکش به بازار است و تا زمانیکه این ورود نقدینگی به بازار ادامه دارد، رشد بازار نیز ادامه پیدا خواهد کرد. پس اگر مسئولین به ظاهر دلسوز! سازمان بورس واقعا قصد خدمت به اقتصاد کشور را دارند، باید به بازار عمق بیشتری بدهند تا فضای کافی برای این پول های جدید فراهم شود و مازاد آن، از لبه های ظرفیت بورس تهران، بیرون نریزد! اما با نگاهی به قوانین وضع شده جدید، به نظر میرسد که مدیران بورسی کشور، هنوز درک درستی از جنس نفدینگی وارد شده به بورس را پیدا نکرده اند. مدیران سازمان بورس باید بدانند که شرایط امروز بازار با شرایط سال های گذشته متفاوت است و با عرضه اولیه ای که در روز چهارشنبه انجام شد که نیاز به 1800 میلیارد تومان نقدینگی داشت و این نقدینگی، خیلی راحت و بدون تاثیر منفی در بازار صورت گرفت، باید به تغییر شرایط، واقف شده باشند. برای بازار امروز، نکته خاصی برای گفتن نیست و هنوز نگرانی در بازار دیده نمیشود.   

روند بازار بورس تهران چهارشنبه مورخ 20 فروردین 1399

دیروز یک قله جدید برای شاخص کل ثبت شد و این شاخص به رقم تاریخی 583000 واحدی رسید. شاید افزایش قیمت جهانی کومودیتی ها، اصلی ترین دلیل رشد دیروز شاخص کل بود که توانست نمادهای بزرگ و شاخص ساز را نیز بعد از یکروز منفی، با خود همراه کند. ورود نقدینگی همچنان از سوی افراد حقیقی به بازار ادامه دارد. اما از سوی دیگر با نگاهی دقیق تر به معاملات، متوجه میشویم که اکثر حقوقی های فعال بازار، بیشتر از آنکه خریدار باشند، در نمادهای رشد کرده، فروشنده هستند. این روزها، وضعیت تقاضا برای صندوق های سرمایه گذاری نیز افزایش پیدا کرده که یک نشانه از احتیاط در بازار است. از سوی دیگر، حجم و ارزش معاملات همچنان در عددهای خیلی خوبی قرار دارد. امروز عرضه اولیه نماد صبا در بورس تهران انجام خواهد شد که نیاز به 1800 میلیارد تومان نقدینگی دارد. اگرچه این میزان نقدینگی قابل توجه است. اما با توجه به شرایط جدید بازار و ورودی های جدید!، این عرضه اولیه هم نتوانست روز گذشته فشار فروشی در بازار ایجاد کند. اما برای بازار امروز، همانطور که در روز اول هفته نیز بیان کرده بودم، شاخص کل به محدوده 580000 واحدی رسیده که این محدوده را به عنوان مقاومتی معرفی کرده بودیم. این محدوده مفاومتی در کنار این عرضه اولیه، میتواند امروز را پر عرضه تر از روزهای گذشته کند و باعث ایجاد نوسان در بازار شود. البته نگرانی در بازار وجود ندارد و بارها گفته ام که این موارد میتواند فرصت های معاملاتی خوبی را برای فعالان حرفه ای بوجود بیاورد!

روند بازار بورس تهران سه شنبه مورخ 19 فروردین 1399

دیروز شاخص کل بعد از ورود به محدوده مقاومتی، با افزایش عرضه ها روبرو شد و در نهایت شاهد افت حدود 4200 واحدی در شاخص کل بودیم. نکته قابل توجه در معاملات دیروز این بود که با وجود افزایش عرضه ها، همچنان شاهد ورود نقدینگی در بازار بودیم. حضور قدرتمند افراد حقیقی در سمت تقاضا، اجازه اصلاح عمیق بازار را تا به امروز نداده است. دیروز نیز با وجود عرضه های سنگین، افراد حقیقی با حجم بالا، مشغول خرید سهام در قیمت های منفی بودند و دائم صف های فروش را جمع میکردند. در نتیجه معاملات دیروز، حدود 6000 میلیارد تومان ارزش معاملات رقم خورد و حدود 224 میلیارد تومان سهام از سبد افراد حقوقی به سبد افراد حقیقی منتقل شد. دیروز همچنان حدود 1200 میلیارد تومان نقدینگی در پشت صف های خرید قفل شده بود. این در حالی است که فقط حدود 120 میلیارد تومان در صف های فروش قرار داشت که باز هم نشان از عطش بازار برای خرید دارد. با نگاهی به کلیت بازار، متوجه میشویم که بسیاری از نمادها به ارزش های ذاتی خود رسیده اند و تعدادی از آنها، حتی از ارزش ذاتی خود نیز عبور کرده اند! اما با این حال، هنوز در بازار سهامی وجود دارند که با دید میان مدت، ارزش خرید و سهامداری را دارند. برای بازار امروز نیز انتظار دارم که همان فشار فروش در بازار وجود داشته باشد و با توجه به نقدینگی عظیمی که در بازار وجود دارد، این تقابل عرضه و تقاضا، ایجاد نوسان در بازار خواهد کرد. پس دوستانیکه با اصول نوسانگیری آشنا هستند، میتوانند از این فرصت های نوسانی بازار نیز استفاده کنند. نکته جدیدی برای گفتن نیست و فقط از دوستان تقاضا دارم که از رفتارهای هیجانی پرهیز کنند. 

همه چیز درباره P/E

همه چیز درباره P/E

 P/E چیست؟

P/E   کوتاه شده نسبت price) P یا قیمت سهم) به EPS  Earning Per Share) یا سود هر سهم) است. همان گونه که از نام آن پیدا است، برای محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می شود. غالباً P/E در تاریخ هایی محاسبه می شود که شرکت ها اطلاعات EPS (معمولاً سه ماهانه) را افشا می کنند. این P/E را که بر مبنای آخرین EPS محاسبه می شود بعضاً P/E دنباله دار نیز می گویند. اما گاهی از EPS برآوردی برای محاسبه P/E استفاده می شود، این  EPS معمولاً معرف سود برآوردی سال آینده است. در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می شود.

محاسبه P/E گاهی روش سومی هم دارد که مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده سال است. تفاوت عمده ای بین این سه نوع وجود ندارد اما باید بدانید که از محاسبات داده های تاریخی واقعی در مقایسه با برآوردهای تحلیلگران مالی استفاده کنید. مشکل بزرگ محاسبه P/E مربوط به شرکت هایی است که سود آور نیستند و از این رو EPS منفی دارند. در خصوص چگونگی رفتار با این پدیده دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی قائل به وجود P/E منفی هستند، گروهی در این حالت P/E را صفر می دانند و بسیاری دیگر هم معتقدند که دیگر P/E محلی از اعراب ندارد.

به لحاظ تاریخی در بورس اوراق بهادار تهران عموماً میانگین P/E در دامنه ۲‎/۳ تا ۲‎/۱۳تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتاً بستگی به شرایط اقتصادی هر زمان دارد. در حال حاضر میانگین P/E کل شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران حدود ۲‎/۸ است. همچنینP/E  بین شرکت ها و صنایع می تواند کاملاً متفاوت باشد.

کاربرد P/E

به لحاظ نظری، P/E  یک سهم به ما می گوید که سرمایه گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یک شرکت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز می گویند. به عبارت دیگر اگر P/E یک سهم ۲۰ باشد بدین معنی است که سرمایه گذاران حاضرند ۲۰ ریال برای هر ریال از سود این سهم (که شرکت تولید می کند) بپردازند.

 الف ــ رشد سود

آنچه در بحث بالا به آن پرداختیم رشد شرکت ها است. قیمت سهام بازتاب انتظارات سرمایه گذاران از ارزش‌ و رشد آینده شرکت است. اما توجه کنید که اندازه سود (EPS) معمولاً مبتنی بر سود های ( EPSهای) گذشته است. اگر شرکتی انتظار رشد دارد ، بنابراین انتظار داریم که سودش نیز رشد کند. در نتیجه تفسیری بهتر از P/E آن است که خوشبینی بازار از آینده رشد یک شرکت را باز تاب می دهد.

 اگر P/E شرکتی بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنی است که بازار در ماه ها یا سال های آینده انتظارات بزرگی از سهم این شرکت دارد. شرکتی با P/E بالا باید سود های فزاینده ایجاد کند، در غیر این صورت قیمت سهمش سقوط خواهد کرد.

ب ــ ارزانی یا گرانی

 P/Eدر مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری سهم است. مثلاً به شرط پایداری سایر متغیرها، سهمی با قیمت ۲۰۰ ریال و P/E برابر ۱۰ بسیار گران تر از سهمی با قیمت ۲۰۰۰۰ و P/E برابر ۱۰ است. توجه کنید که محدودیت هایی در این مثال وجود دارد. شما نمی توانید P/E های دو شرکت کاملاً متفاوت را برای ارزش گذاری بهتر آنها مقایسه کنید. به عبارت دیگر تعیین بالا یا پایین بودن P/E بدون توجه به دو عامل اصلی بسیار دشوار است:

 ۱) نرخ رشد شرکت

 ۲) صنعت.

 1ــ نرخ رشد شرکت

آیااندازه رشد گذشته شرکت ها می تواند معرف نرخ های انتظاری از رشد آینده باشد؟ هر چند پاسخ این پرسش نمی تواند صریح باشد اما در عمل سرمایه گذاران برای پیش بینی سود (EPS ) و محاسبه P/E از نرخ های رشد گذشته استفاده می کنند.

2ــ صنعت

مقایسه شرکت ها تنها در صورتی فایده مند است که به یک صنعت تعلق داشته باشند، مثلاً شرکت های صنعتی که عمدتاً دارای ضرایب P/E پایین هستند. چون به رغم ثبات صنعت رشد پایینی دارند. از طرف دیگر شرکت های صنعتی به دلیل انتظار رشد از P/E های بالایی برخوردارند     

دام های کاربرد P/E

تا بدین جا آموختیم که در شرایط معینی P/E می تواند ما را در تعیین بالا یا پایین بودن ارزش یک شرکت کمک کند. همچنین پی بردیم که P/E تنها در شرایط معینی معتبر است. اما علاوه براین دام های دیگری نیز در تحلیل P/E وجود دارد که در ادامه درباره برخی از آنها بحث می شود.

حسابداری

سود یک اندازه حسابداری است که در محاسبه اش از اقلام غیرنقدی نیز استفاده می‌شود. معیارهای اندازه گیری سود بر طبق اصول حسابداری همگانی (GAAP ) مقرر می شوند. این اصول در گذر زمان تغییر می کند و در هر کشوری نیز متفاوت از دیگر کشورها است. از این رو محاسبه سود ( EPS) بسته به چگونگی دفترداری و حسابداری می تواند به صورت های متفاوت ارائه شود. در نتیجه مقایسه سودها (EPS ها) با یکدیگر گاهی به مقایسه سیب و پرتقال می ماند.

تورم

در شرایطی که اقتصاد کشور تورم بالایی را تجربه می کند طبعاً کالاها و هزینه های استهلاک به دلیل بالا رفتن هزینه های جایگزینی کالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومی قیمت ها کم نمایی می شود. بنابراین در زمان های تورمی P/E ها عموماً پایین تر می آیند زیرا بازار سودها را که به صورت ساختگی به بالا گرایش دارد تخریب شده می بیند. بررسی P/E همانند تمامی نسبت ها در گذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است. تورم این بررسی را دشوار می کند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده مندی کمتری برخوردارند

 تفسیری دیگر

  P/E   پایین لزوماً بدین معنی نیست که ارزش یک شرکت کم نمایی شده است. بلکه به معنای آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده نزدیک با مشکل روبه رو خواهد شد. سهمی که قیمتش پایین می آید معمولاً دلیلی دارد.  عمده ترین دلیلش این است که سود شرکت کمتر از سود انتظاری اش خواهد بود. این مسئله P/E دنباله دار بازتابی ندارد مگر آن که سود در عمل نیز محقق گردد.  

تنها به اتکای   P/E سهام نخرید

یکی از بیشترین  اشتباهاتی که سرمایه گذاران غیر حرفه ای مرتکب می شوند خرید سهام صرفاً به اتکای P/E بالا یا پایین است. توجه کنید که ارزشیابی سهام تنها با تکیه بر شاخص های ساده ای مانند P/E ساده انگارانه و نادرست است  P/E بالا ممکن است به معنی بیش نمایی ارزش سهم باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بعداً به سرعت پایین نیاید. ضمناً توجه کنید که حتی اگر ارزش سهمی کم نمایی شده باشد ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید.
در هر صورت تجزیه و تحلیل سهام امری بسیار پیچیده تر از دانستن چند نسبت ساده است. به عبارت دیگر هر چند کلیدی برای معمای ارزش گذاری سهام است اما تمام آن نیست. از این رو توصیه می شود که سرمایه گذاران برای خرید سهام با خبرگان سرمایه گذاری رایزنی نمایند. پاسارگاد نیک آماده است تا سرمایه گذاران علاقه مند را با قواعد سرمایه گذاری آشنا سازد.

نتیجه گیری

P/E    همه چیز یا به عبارتی حرف آخر را درباره ارزش سهم نمی گوید اما برای مقایسه شرکت های یک  صنعت، کل بازار یا روند تاریخی P/E یک شرکت سودآور است.

به یاد بسپارید که :

الف - P/E یک نسبت است و از تقسیم P یا PRICE یا قیمت روز سهم به EPS یا E یا سود هر سهم به دست می آید.
ب- سه نوع EPS به نام های EPS دنباله دار، آینده و میانگین وجود دارد.
ج- به لحاظ تاریخی، میانگین P/E ها در بازه ۲‎/۳ _ ۲‎/۱۳ قرار می گیرد.
د- به لحاظ نظری، P/E یک سهم به ما می گوید که سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای هر ریال سود بپردازند.
هـ - تفسیر بهتری از P/E این است که آن بازتاب خوشبینی بازار از آینده رشد یک شرکت است.
و- P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری یک سهم است.
ز- بدون در نظر گرفتن نرخ های رشد صنعت، صحبت از بالا یا پایین بودن P/E یک شرکت بی معناست.
ح- تغییر در اصول حسابداری شامل وجود چندین روش مجاز برای سود (EPS ) تجزیه و تحلیل P/E را دشوار می کند.
ط- P/E  - ها عموماً در زمان تورم حاد پایین تر می آیند.
ی- تفاسیر بسیاری پیرامون دلیل پایین بودن P/E یک شرکت وجود دارد.
ک- تنها به اتکای ضریب P/E اقدام به خرید و فروش سهام نکنید.

هفت گناه نابخشودنی در سرمایه گذاری

هفت گناه نابخشودنی در سرمایه گذاری

گناه اول:

باور داشتن این موضوع که برای بدست آوردن بازده‌های بیشتر، باید حرکت بعدی بازار را پیش‌بینی کرد.

واقعیت:

سرمایه‌گذاران بسیار موفق در پیش‌بینی حرکت بعدی بازار، هیچگونه برتری نسبت به من یا شما ندارند.

.........................................

گناه دوم:

باور «مشاور»: اگر من نمی‌توانم بازار را پیش‌بینی کنم، حتماً شخصی هست که بتواند این کار را انجام دهد ـ تمام کاری که باید انجام دهم، پیدا کردن آن شخص است.

واقعیت:

اگر شما بتوانید واقعاً آینده را پیش‌بینی کنید، آیا آگاهی خود را از روی پشت بام‌ها به همه اعلام می‌کنید؟ یا آنرا به هیچکس نمی‌گوئید با ارائه درخواست خرید به شرکت کارگزاری و انجام معامله پول زیادی بدست می‌آورید؟

الاین گارزارلی، یک تحلیل‌گر تکنیکال ناشناس بود که در ١٢ اکتبر ١٩٨٧، «فروپاشی مالی قریب الوقوعی در بازار سهام» را پیش‌بینی کرد. این پیش‌بینی دقیقاً یک هفته پیش از دوشنبه سیاه اکتبر بود.

..................................................

گناه سوم:

باور این موضوع که اطلاعات داخلی راه بدست آوردن پول کلان می‌باشد.

واقعیت:

وارن بافت، ثروتمندترین سرمایه‌گذار دنیا است. منبع مورد علاقه او برای کسب رهنمودهایی برای سرمایه‌گذاری، معمولاً به طور مجانی در دسترس است: گزارشات سالیانه شرکت‌ها!

.....................................................

گناه چهارم:

تنوع بخشی (متنوع سازی پورتفو)

واقعیت:

سابقه خیره‌کننده وارن بافت، از تشخیص تعداد محدودی سهم‌های برجسته ـ و سپس سرمایه‌گذاری کلان تنها در همین چند شرکت، ناشی می‌شود.

..............................................

گناه پنجم:

باور این موضوع که برای بدست آوردن سود‌های بزرگ باید ریسک‌های بزرگ انجام داد.

واقعیت:

همچون کارآفرینان، سرمایه‌گذاران موفق نیز به شدت مخالف ریسک هستند و هر کاری بتوانند انجام می‌دهند تا از ریسک اجتناب کنند و زیان را به حداقل برسانند.

............................................

گناه ششم:

باور داشتن به وجود یک «سیستم»: شخصی در جایی، سیستمی بوجود آورده است ـ با برخی از پیچیدگیهای خاص در تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، معاملات کامپیوتری، مثلث‌های گان، یا حتی طالع بینی ـ که سود سرمایه‌گذاری را تضمین می‌کنند.

واقعیت:

این باور، یکی از پیامدهای باور داشتن کلام مشاور است ـ اگر یک سرمایه‌گذار بتواند تنها به سیستم یک مشاور دسترسی پیدا کند، قادر خواهد بود به همان میزانی که مشاور می‌گوید پول در‌آورد. آسیب‌پذیری منطقی گسترده در مورد این گناه نابخشودنی در سرمایه‌گذاری این است که چرا افرادی که سیستم‌های مربوط به معامله را می‌فروشند، پول خوبی بدست می‌آورند.

................................................

گناه هفتم:

باور به اینکه شما می‌دانید در آینده چه چیزی رخ می‌دهد ـ و مطمئن بودن از اینکه بازار باید «بطور اجتناب ناپذیر»، درستی باور شما را اثبات کند.

واقعیت:

این باور یکی از ویژگی‌های عادی کسانی است که اشتیاق بیش از حدی به سرمایه‌گذاری دارند. تقریباً همه با ایروینگ فیشر موافق بودند، هنگامی‌که او مدعی شد: «سهام به سطح بالای جدیدی رسیده است.» ـ دقیقاًچند هفته قبل از فروپاشی مالی بازار سهام در سال ١٩٢٩! هنگامی‌که در دهه ١٩٧٠ ارزش طلا افزایش یافت، باور اینکه بوجود آمدن تورمی حاد غیرقابل اجتناب است، آسان بود. با توجه به قیمت‌های yahoo.com، Amazon.com، eBay، و صدها شرکت اینترنتی دیگر، که هر روز افزایش می‌یافت، شعار وال‌استریت در دهه ١٩٩٠: «سود مهم نیست»، درست به نظر می‌رسید.

روند بازار بورس تهران دوشنبه مورخ 18 فروردین 1399

همانطور که انتظار میرفت، دیروز با افزایش عرضه ها در بازار روبرو بودیم به طوری که اکثر صف های خرید در بازار عرضه شد. البته بعد از فروکش کردن هیجانات بازار، مجددا بعضی نمادها به صف خرید رسیدند. از نظر نموداری، شاخص کل در نزدیکی مقاومت 580000 واحدی قرار دارد و باید ببینیم که آیا توان عبور از این محدوده را دارد یا خیر؟ البته همه ما میدانیم که روند کلی بازار صعودی است و نقدینگی نیز در بازار فوران میکند! پس در نهایت از مقاومت ذکر شده عبور خواهیم کرد. ولی ممکن است با یک اصلاح زمانی روبرو شویم و برای مدت کوتاهی، قیمتها در همین محدوده قیمتی نوسان کنند. اخبار منتشر شده به احتمال چند عرضه اولیه سنگین در روزهای باقی‌مانده از فروردین اشاره دارد. در صورت نهایی شدن این عرضه‌ها آن هم با تراکم بالا تا پایان فروردین، احتمال یک دوره استراحت کوتاه‌مدت در کلیت بازار سهام (نه تمامی نمادها) وجود دارد. در همین راستا، روز چهارشنبه اولین عرضه اولیه سال جدید را شاهد خواهیم بود که حدود 1800 میلیارد تومان از نقدینگی بازار را به خود جذب خواهد کرد. در کل نگرانی خاصی در بازار وجود ندارد و فقط کمی چاشنی احتیاط را به معاملات خود در این روزها اضافه کنید. بقیه موارد را در کانال VIP خدمت دوستان خواهم گفت.