بورس تهران

یکی از موضوعاتی که امروزه در معاملات بورس و بازارهای مالی نقش تعیین کنندهای دارد، چگونگی رفتار افراد و تورش های رفتاری در این معاملات است.
توهم کنترل به حالتی گفته می شود که در آن فرد میزان احتمال موفقیت خود را به صورت نادرستی بالاتر از میزان احتمال عینی موجود برآورد میکند و انتظار دارد. خوشبینی غیر واقع بینانه نیز مفهومی شبیه به توهم کنترل است که در مورد رویدادها در آینده در نظرگرفته میشود. البته در ادبیات روانشناسی تعریف دقیقی از توهم کنترل ارائه نشده است. 
بیشتر بررسی ها در این زمینه میزان تاثیر متغیرهای مختلف مانند انتخاب ها، توالی خروجی ها، آ شنایی با وظایف و کارها یا مشارکت فعال را بر روی توهم کنترل را مورد ارزیابی قرار میدهند. برخی از محققان نشان داده اند که بررسی ها انجام شده در این زمینه میزان و درجه کنترل را مورد سنجش قرار نمی دهند و به جای آن توانایی پیشبینی و یا قضاوت افراد را با توجه به اقتضائات اندازه گیری میکنند. بر همین اساس  شاید عبارت " قضاوت موهوم " بهتر بتواند مفهوم توهم کنترل را به صورت عملیاتی نشان دهد . ارتباط بین جنبه های مختلف فرااعتمادی و میزان آن در افراد مختلف، از نظر محققان در این حوزه محل تردید است. برخی این ارتباط را در برخی شرایط خاص برقرار میداند و برخی نیز منکر هر گونه ارتباط منطقی بین این مفاهیم می شوند. به هر حال در اکثر بررسی های انجام شده در این مورد، محرکها و عواملی را مورد شناسایی قرار میدهند که فرا اعتمادی را ایجاد میکنند و به دنبال بررسی شرایطی برای کاهش آن هستند. در بسیاری موارد اطلاع سرمایه گذاران حقیقی از وجود چنین تورشهای رفتاری ای به او کمک میکند تا در حد زیادی بر اثر این تورش ها فائق آید. در بازار بورس ایران تحقیقات قابل توجهی برای سنجش شدت این تورشها انجام نشده است و به نظر می رسد توجه به این دسته از تحقیقات بسیار ضروری باشد.